• سودابه بساک نژاد چهارشنبه درگفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان این که متخصصین علوم رفتاری رفتارهای پرتکرار (تکانشگر) کودکان را بیش فعالی می نامند گفت: والدین این کودکان درباره رفتارهای کودک خود نگران و رفتارهای کودکشان را با سایر کودکان همسن یا غیرهمسن مقایسه می کنند.

    وی افزود: این که چرا خیلی حرف می زند یا چرا ناگهانی در خیابان دست والدین رارها می کند و به پیامد رفتارش توجه ندارد از جمله سوالات این والدین است.

    این عضوهیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به این که کودکان بیش فعال در دو مجموعه قرار می گیرند بیان کرد: در یک مجموعه با کودکانی مواجه می شویم که اصولاً برای مدت طولانی نمی‌توانند جایی بنشینند و باید حتماً حرکت کنند، ترک صندلی یا محل نشستن از نشانه‌های دیگر بیش فعالی در این کودکان است.

    وی افزود: اصطلاح بالا رفتن از دیوارراست که خود نشانه پر انرژی بودن کودک است اگر از حدی فراتر رود می‌تواند از نشانه‌های بیش فعالی فیزیکی باشد. مورد دیگر این است که این کودکان نمی‌توانند بی سر و صدا یک جا بنشینند و همیشه در حال حرکت و راه رفتن هستند که قسمت عمده‌ای از این حرکت‌ها از روی سرگردانی هست.

    بساک نژاد ادامه داد: این کودکان، ذهنی پرکار دارند که این پرکاری خود را در زیاد حرف زدن نشان داده و تحمل انتظار را ندارند به عنوان مثال قبل از پایان سؤال، جواب می‌دهند. همچنین بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارشان را انجام می‌دهند.

    این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به این که در مجموعه دیگر با کودکانی سرو کار داریم که فقط از روی بی دقتی دچار اشتباه می شوند گفت: این کودکان در تمرکز کردن و توجه به یک موضوع بیش از ۵ دقیقه مشکل دارند لذا اصلاً به صحبت‌های فرد مقابل گوش نمی‌کنند و تظاهر به گوش دادن می کنند.

    وی افزود: افراد بیش فعال در هنگام ناراحتی از خود عکس‌العمل‌های سریع نشان داده به عنوان مثال در هنگام گوش کردن ناگهان سر خود را برمی‌گردانند و اغلب به صورت کاملاً غیرعمدی لوازم خود را گم می‌کنند.

    وی یکی دیگر از علایم کودکان بیش فعال را فراموشکاری بسیار دانست و گفت: با کوچکترین محرکی مثل بوق ماشین یا صدای تیک تاک ساعت حواسشان پرت می‌شود.

    دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به تشخیص کودک مبتلا به بیش فعالی یا عدم تمرکز حواس از سنین کودکی توسط پزشکان و مربیان گفت : اغلب از بدو ورود به دوران پیش دبستانی و دبستان و روبرو شدن با قوانین و مقرارت مدرسه رفتارهای پرتکرار و تکانشگر شدت پیدا می کنند و این کودکان اغلب به خاطر آن تنبیه می شوند.

    وی افزود: مربیان و معلمان به خاطر شرایط کودک که نمی تواند تمرکز کند یا شلوغ و پر هیاهو هست کودک را از کلاس خارج می کنند.

    بساک نژاد ادامه داد: براساس تحقیقات علوم رفتاری برخی از این کودکان را کودکان حادثه ساز می نامند زیرا اغلب به دلیل همین رفتارهای پرجنب و جوش و ناگهانی درگیر انواع سانحه و تصادف می شوند و شکستگی های بدنی زیادی را تجربه می کنند.

    این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به توصیه متخصصین به والدین گفت: والدین وقتی رفتارهای پر انرژی فرزند خود را می بینند ابتدا از مقایسه کودک خود با کودکان دیگر دست بکشند و فقط بر رفتارهای کودک خود متمرکز شوند، هر کودکی رفتارش با کودک همسن خود متفاوت است.

    وی افزود: پس از آن از متخصص طب اطفال و روانشناس کودک کمک بگیرند و شبهات خود را درباره مشکلات کودکشان بر طرف کنند. همچنین اگر کودک بیش فعال تشخیص داده شد به دستورات غذایی دارویی و رفتاری متخصصان توجه کنند.

    دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان این که یکی از آموزش های خاص به این کودکان برای بهتر شدن رفتارهایشان آموزش خود کنترلی رفتاری است گفت: با شعر و زمزمه زیر لب به کودک اجرای یک رفتار مانند عبور از خیابان را یاد می دهند به عنوان مثال یک به خط عابر پیاده می رسم ،دو سمت چپ و راست را نگاه می کنم،سه چراغ را نگاه می کنم ، چهارچراغ برای ماشین ها قرمز شد من می توان عبورکنم، پنج عالی شد.

    وی ادامه داد: این جملات ساده برای بسیاری از بچه ها به شکل شعر و زمزمه آموزش داده می شود و از کودک می خواهند تا آن را تکرار کند. همچنین چند انضباطی و چند آموزشی رفتارهای بیش فعالی را تشدید می کنند.

    بساک نژاد با اشاره به این که برای مربیان و معلمین کار پیچیده تراست بیان کرد: عموما آموزش‌های ویژه ای برای این کودکان در دنیا وجود دارد که این آموزش‌ها را در کنار آموزش های رسمی برای کودکان اجرا می کنند.

    وی افزود: در این آموزش ها برای این کودکان نموداری ترسیم می کنند تا بر اساس مقدار امتیازات دریافت شده از بازی ها و فعالیت های خاص این اختلال، برای اجرای قوانین مدرسه برای کودک امتیازاتی قائل شوند.

    این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهوازبا اشاره به آموزش کودک برای کنترل رفتار های خود در محیط های مختلف گفت: کنترل رفتار در خانه و مدرسه شرایط خاص خود را می طلبد، کودک در خانه آزاد تر و در مدرسه و مهد کودک محدودتر است، لذا لازم است کودک تفاوت بین آن ها را بیاموزد.