• نویسنده : معصومه صالحی
  • اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز، معصومه صالحی: در نخستین روزهای سال ۱۴۰۳، بارش‌های شدید در خوزستان باز هم خاطره‌ای ناخوشایند برای ساکنان بسیاری از شهرهای این استان رقم زد؛ پدیده‌ای که برای اهوازی‌ها چندان تازگی ندارد. در حالی‌که زمستانی خشک و کم‌بارش به‌تازگی پشت سر گذاشته شده بود، آغاز بهار با روان‌آب‌هایی همراه شد که زندگی هزاران نفر را مختل کرد. بیشترین شدت بارندگی و تبعات آن، در کلان‌شهر اهواز مشاهده شد، جایی که شهروندان بار دیگر با پدیده‌ی آشنا و همیشگیِ آبگرفتگی روبه‌رو شدند.

    به گزارش خبرنگار پایگاه خبری رهرو نیوز: نخستین سامانه بارشی در واپسین روز سال گذشته، یعنی ۲۹ اسفندماه، و دومین موج در روزهای پنجم و ششم فروردین امسال، باعث جاری شدن سیلاب در خیابان‌ها و نفوذ آب به خانه‌های برخی مناطق شد. در پی شدت آبگرفتگی، فعالیت ادارات در اهواز و کارون در ششم فروردین به حالت تعطیل درآمد.

    در مناطق مختلفی از شهر از جمله کوی انقلاب، خشایار و کوی سپیدار، آب تا ارتفاع بیش از ۷۰ سانتی‌متر بالا آمده بود. برخی خانواده‌ها برای جلوگیری از ورود آب به منازل، با کمک همسایگان از گونی‌های خاک به‌عنوان مانع استفاده کردند. با این‌حال، بسیاری از خانه‌ها دچار خسارت شدند و وسایل برقی، دیوارها و اثاثیه خانوارها آسیب دیدند.

    یکی از ساکنان منطقه خشایار با نارضایتی از وضع موجود و آب گرفتگی معابر و خیابان ها که زندگی را مختلف کرده می گوید : بارش‌ها تنها آب را به خیابان نیاوردند، بلکه فاضلاب نیز به درون محله بازگشت، وضعیتی که از سال‌های پیش تکرار می‌شود.

    در مناطق مختلف شهر ، ساکنان از خرابی وسایل منزل و بوی نامطبوع ناشی از آبگرفتگی شکایت دارند. برخی از آن‌ها معتقدند پروژه‌های حفاری و لوله‌گذاری اخیر، اگرچه با هدف رفع مشکل انجام شد، اما نتیجه‌ای در بر نداشت و نسبت به هشدارهای مردم نیز توجهی نشد.

    با وجود وعده‌های پیشین دولت در مورد حل مشکل شبکه فاضلاب و دفع آب‌های سطحی، هنوز بخش عمده‌ای از شهر اهواز فاقد زیرساخت مناسب است. مسئولان محلی نیز، علیرغم گزارش‌هایی از امدادرسانی به صدها خانوار، آمار دقیقی از میزان خسارات ارائه نکردند و حضور میدانی آنها برای بررسی شرایط ساکنان، بسیار محدود بود.

    استاندار خوزستان، در دفاع از عملکرد دولت، بارندگی‌های اخیر را در حد بارش‌های سالانه استان‌های خشک کشور دانست و اعلام کرد که وضعیت نسبت به گذشته بهبود یافته است. او گفت که پیشرفت پروژه‌های فاضلاب از ۳۰ درصد به بیش از ۶۰ درصد رسیده و زمان ماندگاری آب کاهش یافته است. با این‌حال، ساکنان مناطق آسیب‌دیده نظر متفاوتی دارند.

    در سال‌های گذشته نیز موارد متعددی از آبگرفتگی در اهواز، کارون، ماهشهر و بندر امام رخ داده بود که به تخریب هزاران واحد مسکونی منجر شد. بر همین اساس، در سال ۱۴۰۰ قرارگاهی برای مدیریت آب‌وفاضلاب در استان تشکیل شد و طرح‌هایی برای حل مشکل در نقاط بحرانی تدوین شد. با وجود این تلاش‌ها، نتایج در عمل ملموس نبوده‌اند.

    کارشناسان شهری معتقدند که ریشه اصلی مشکل، به ساختار نامناسب شهر و غفلت از اصول شهرسازی بازمی‌گردد. استفاده از شبکه فاضلاب برای عبور آب‌های سطحی، به‌جای طراحی شبکه‌ای مستقل، تنها یک راهکار موقتی است. همچنین، حذف فضای سبز و آسفالت کردن گستردهٔ شهر باعث می‌شود امکان جذب آب کاهش یابد و بارش‌ها فوراً به روان‌آب تبدیل شوند.

    به گفتهٔ یکی از استادان دانشگاه در حوزه برنامه‌ریزی شهری، اقدامات کنونی نظیر نصب پمپ یا لوله‌گذاری، به‌دلیل نبود طرح جامع، نه‌تنها ناکارآمد هستند بلکه منابع را نیز هدر می‌دهند. وی معتقد است تجربه‌های موفق در محله‌هایی مانند شهرک نفت یا نیوساید، نشان می‌دهد که با رعایت اصول فنی می‌توان از چنین بحران‌هایی جلوگیری کرد.

    مدیریت شهری تاکنون، مسطح بودن اهواز را یکی از دلایل دشواری کنترل آب‌های سطحی معرفی کرده است. اما منتقدان می‌گویند شهرهای مسطح زیادی در دنیا وجود دارند که به لطف طراحی صحیح شهری، با این مشکلات مواجه نیستند. بنابراین، مسئله بیش از آن‌که طبیعی باشد، ناشی از تصمیمات نادرست در مدیریت شهری است.

    بارندگی‌های آغاز سال ۱۴۰۳ یک‌بار دیگر ضعف‌های زیرساختی در شهر اهواز و دیگر شهرهای خوزستان را به نمایش گذاشت. اگرچه بخشی از این چالش‌ها به شرایط اقلیمی و میزان بالای بارش مرتبط است، اما تکرار هرسالهٔ آبگرفتگی‌ها نشان می‌دهد که راه‌حل‌های اتخاذشده تاکنون یا مقطعی بوده‌اند یا در اجرا با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شده‌اند. تجربه سال‌های اخیر و گفته‌های ساکنان، بر ضرورت یک نگاه کل‌نگر و بلندمدت در مدیریت آب‌های سطحی تأکید دارد؛ نگاهی که فراتر از نصب چند پمپ و لوله‌گذاری، جنبه‌های مختلف برنامه‌ریزی شهری، حفظ فضای سبز و اجرای دقیق طرح‌های جامع را دربر بگیرد. شاید زمان آن رسیده که از تجربه‌ مناطق موفق شهری در همین استان و حتی دیگر کشورها الهام بگیریم تا خوزستانی‌ها نوروزهای آینده را نه با نگرانی از باران، بلکه با آرامش و امید آغاز کنند.

      • منبع خبر : پایگاه خبری رهرو نیوز