- نویسنده : زهره کریمی
-
http://rahronews.ir/?p=1272941
به گزارش پایگاه خبری رهرونیوز؛ بحران جمعیت خطرناکترین بحرانی است که از ابتدای تاریخ تاکنون کشور را تهدید میکند.
در هیاهوی مسائل روزمره سیاسی و اقتصادی، آنچه بیصدا اما قاطعانه مسیر آینده کشور را تحتتأثیر قرار میدهد، بحران کاهش جمعیت است؛ بحرانی که نه با شعار حل میشود و نه با بیتوجهی از میان میرود.
طی سالهای گذشته، نرخ زاد و ولد در ایران با سرعت نگرانکنندهای کاهش یافته و در برخی مناطق به زیر سطح جایگزینی رسیده است. این روند، اگرچه امروز شاید فقط در نمودارهای آماری قابل مشاهده باشد، اما آثار خود را در دهههای آینده بهشکل کاهش نیروی کار جوان، رشد جمعیت سالمند و فشار شدید بر زیرساختهای درمانی و رفاهی کشور نشان خواهد داد.
یکی از مهمترین دلایل کاهش نرخ تولد، تغییر سبک زندگی خانوادهها و فشارهای اقتصادی روزافزون است. بالا رفتن سن ازدواج، نگرانی از تأمین هزینههای فرزندپروری، ناامیدی از آینده شغلی و مسکن، باعث شده حتی زوجهایی که تمایل به فرزندآوری دارند، آن را به تعویق بیندازند یا صرفنظر کنند.
اما همه چیز تنها اقتصادی نیست. بخشی از مشکل به نبود سیاستگذاری هوشمندانه و همدلانه در حوزه فرهنگی برمیگردد. سیاستهای جمعیتی، اگر صرفاً در قالب بخشنامه و تذکر ظاهر شوند، نهتنها نتیجهبخش نخواهند بود، بلکه ممکن است به مقاومت اجتماعی نیز منجر شوند. آنچه امروز نیازمند آن هستیم، بازتعریف «خانواده» بهعنوان هسته اصلی توسعه پایدار در ذهن نسل جدید است.
کاهش جمعیت، فقط یک مسئله آماری نیست؛ بلکه تهدیدی استراتژیک برای استقلال اقتصادی، پایداری اجتماعی و حتی امنیت ملی. کشوری که در آینده نیروی انسانی کافی برای تولید، آموزش، دفاع و اداره امور نداشته باشد، ناگزیر وابسته خواهد شد؛ نه به دلیل ضعف منابع طبیعی، بلکه به دلیل فراموشی مهمترین منبع قدرت هر کشور: انسان.
اکنون زمان آن رسیده که نهادهای تصمیمگیر، به جای واکنشهای مقطعی، سیاستهای مؤثر و عدالتمحوری را طراحی و اجرا کنند که از یک سو بار اقتصادی خانوادهها را کاهش دهد و از سوی دیگر فرهنگ فرزندآوری را در بستری امیدبخش و عقلانی بازآفرینی کند.
جامعهای که امروز در برابر فرزند کمتر سکوت کند، فردا باید در برابر پیری جمعیت، کاهش بهرهوری و فروپاشی نظام تأمین اجتماعی فریاد بزند. پیشگیری از بحران، همیشه کمهزینهتر از درمان آن است.
Saturday, 16 August , 2025