-
- منبع خبر : پایگاه خبری رهرو نیوز
http://rahronews.ir/?p=1280305
اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز، معصومه صالحی: با گذشت تنها بخشی از فصل تابستان، دامنه آتش‌سوزی‌ها در مناطق طبیعی خوزستان ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده است. ثبت بیش از ۵۰ مورد حریق در عرصه‌های حفاظت‌شده، نبود تجهیزات کافی، و دخالت‌های انسانی، حالا چالش‌های بزرگی برای محیط‌زیست این استان ایجاد کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری رهرو نیوز: با وجود گذشت تنها یک ماه از آغاز تابستان، موجی از آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌های خوزستان آغاز شده که حالا به نقطه اوج خود رسیده است. از شروع سال جاری، تاکنون ۱۶۸ فقره حریق در نواحی حفاظت‌شده و جنگلی به ثبت رسیده، درحالی‌که هنوز سه ماه از فصل گرما باقی مانده است. دمای بالای ۵۰ درجه که در برخی نقاط استان ثبت شده، حریق را از کرخه تا خائیز گسترش داده است. داوطلبان مردمی نسبت به کمبود امکانات و طولانی‌شدن زمان مهار اعتراض دارند، درحالی‌که انتقاد از خالی‌بودن پست مدیرکل بحران استانداری خوزستان ـ که اکنون به سمت ریاست منطقۀ اقتصادی سبزوار منتقل شده ـ شدت گرفته است.
طبق گزارش اداره‌کل محیط‌زیست خوزستان، امسال هشت ناحیه تحت حفاظت شامل پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده کرخه، منطقه شکارممنوع بدیل، کرایی، هفت‌شهیدان، دز، شیمبار، خائیز و تالاب هورالعظیم دچار آتش‌سوزی شده‌اند.
داوود میرشکار، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان، می‌گوید از آغاز سال تا ۲۴ تیرماه، ۵۹ آتش‌سوزی در بیش از ۵ هزار و ۳۰۰ هکتار مناطق تحت حفاظت رخ داده است. منطقه حفاظت‌شده کرخه با ۳۷ مورد بیشترین تعداد و منطقه خائیز با بیش از ۴ هزار هکتار، گسترده‌ترین میزان حریق را داشته‌اند.
هیچ‌کدام از مناطق حفاظت‌شده استان پایگاه مخصوص اطفای حریق ندارند. پنج ایستگاه اطفای حریق که برای پارک ملی کرخه مصوب شده بودند، هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند و پایگاه اعلامی شیمبار نیز بدون تجهیزات باقی مانده است.
میرشکار عوامل انسانی را عامل ۹۹ درصد حریق‌ها عنوان می‌کند، از جمله آتش‌زدن بقایای مزارع، ته سیگار، شیشه‌های رهاشده، ورود گردشگران یا افراد بی‌خانمان و حتی تعارضات محلی. او بارش‌های اخیر و رشد علف‌های خشک‌شده را نیز از جمله دلایل گسترش آتش‌ها می‌داند.
او اضافه می‌کند که در حال حاضر تجهیزاتی مانند دمنده و آب‌پاش در اختیار دارند و در آتش‌سوزی خائیز نیز از هواپیمای آب‌پاش استفاده شده، اما نبود بالگرد در استان و نیاز به اعزام آن از استان‌های دیگر، همراه با دشواری پرواز شبانه یا در دمای بالا، روند اطفا را کند کرده است.
منطقه حفاظت‌شده کرخه با ۱۴ هزار هکتار وسعت در شهرستان‌های شوش و کرخه، زیستگاه گوزن زرد ایرانی محسوب می‌شود؛ گونه‌ای نادر که با خطر انقراض مواجه است.
احمد زالی، فعال محیط‌زیست از شوش، می‌گوید بسیاری از آتش‌سوزی‌ها ناشی از کشاورزی سنتی و سوزاندن کاه و کلش است، اما نهادهایی مثل جهاد کشاورزی برنامه مشخصی برای آموزش یا جایگزینی این روش ندارند. او ضعف امکانات و عملکرد کند ستاد بحران را نیز از دلایل شدت گرفتن آتش‌سوزی‌ها می‌داند.
به گفته زالی، منطقه کرخه فقط دو پاسگاه محیط‌بانی دارد و تعداد نیروها برای پوشش منطقه کافی نیست. او خواستار پایش مستمر جنگل‌ها و تأمین تجهیزات لازم است.
در بخش‌هایی از زاگرس در شمال و شرق خوزستان نیز حریق رخ داده است. نورالدین قلاوند، از انجمن دارستان اندیمشک، حریق‌ها را در ۹۰ درصد موارد عمدی می‌داند و آن‌ها را ناشی از اختلافات یا تغییر کاربری عنوان می‌کند. او از نبود تجهیزات می‌گوید و اینکه داوطلبان ناچارند با شاخه درختان آتش را خاموش کنند. دمنده‌ها خراب شده‌اند و کمبود پاسگاه محیط‌بانی یکی از معضلات اصلی است.
علی طهماسبی، کنشگر محیط‌زیست در قلعه‌تل باغملک، می‌گوید مهم‌ترین نیاز، ایجاد پایگاه واقعی و مجهز اطفای حریق جنگلی است، با پرسنل متخصص، پد هلی‌کوپتر، ساختمان مناسب و تجهیزات کامل. او از نمونه‌هایی در لرستان و کرمانشاه نام می‌برد که فقط به صورت اسمی ساخته شده‌اند. طهماسبی می‌گوید در باغملک هنوز پایگاه مورد نظر فقط شامل دیوار بتنی و دو کانکس است و برخلاف ادعای مسئولان، تکمیل نشده.
به‌گفته او، جنگل‌های بلوط منطقه بیش از ۸۰ هزار هکتار وسعت دارند اما فقط با ۱۰ تا ۱۲ جنگلبان و یک خودرو پیکاپ اداره می‌شوند که گاهی نیز صرف کارهای اداری می‌شود.
سرهنگ عزیز قلاوند، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی خوزستان، می‌گوید امسال ۱۰۹ فقره آتش‌سوزی در ۱۲۰۰ هکتار رخ داده که ۸۴ درصد آن‌ها در مراتع و تنها سه مورد ناشی از صاعقه بوده است. اندیکا با ۳۰ مورد، بهبهان و مسجدسلیمان با ۱۳ مورد، بیشترین موارد را داشته‌اند.
او خوزستان را استان متفاوتی از نظر وضعیت آتش‌سوزی می‌داند، چرا که دارای کشت چندباره و هم‌جواری مزارع و جنگل‌هاست. کشاورزان راحت‌ترین راه را در آتش‌زدن بقایای مزرعه می‌دانند و دمای بالا نیز آتش را گسترش می‌دهد.
قلاوند در پاسخ به انتقادات گفت: با پیش‌بینی حریق، اقدامات پیشگیرانه مانند آتش‌بر و تعلیف دام انجام شده ولی نبود امکانات، کمبود نیروی انسانی و تأخیر در هماهنگی‌ها باعث کند شدن عملیات اطفا می‌شود. او افزود بالگرد در استان وجود ندارد و باید از دیگر استان‌ها درخواست شود که همین، زمان طلایی مهار را از بین می‌برد.
به‌گفته او، سه پایگاه در باغملک، بهبهان و حمیدیه پیش‌بینی شده‌اند که هنوز به‌دلیل نبود اعتبار تکمیل نشده‌اند و فعلاً فاقد تجهیزات هستند.
افزایش آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها و مناطق حفاظت‌شدۀ خوزستان، زنگ خطری جدی برای منابع طبیعی و تنوع زیستی این استان است. در شرایطی که عوامل انسانی همچنان نقش اصلی را در شکل‌گیری این بحران ایفا می‌کنند، توجه بیشتر به آموزش جوامع محلی، ارتقاء تجهیزات و تقویت پایگاه‌های اطفاء حریق می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بهتر این حوادث ایفا کند. هماهنگی میان نهادهای مسئول و استفاده از ظرفیت نیروهای داوطلب نیز می‌تواند به افزایش کارآمدی اقدامات منجر شود. با توجه به تداوم فصل گرما، امید می‌رود که برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و همکاری مؤثرتر، از تکرار چنین خساراتی در ماه‌های پیش رو جلوگیری کند.
Monday, 7 July , 2025