دسترسی ها

اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز؛ معصومه صالحی: موزه هنرهای معاصر اهواز، پس از یک دهه واگذاری جنجالی به بخش خصوصی، سرانجام در آبان ماه ۱۴۰۳ بار دیگر به آغوش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان بازگشت. این خبر، پایانی بر یکی از پرمناقشه‌ترین پرونده‌های فرهنگی جنوب کشور و نویدی برای آغاز فصلی تازه در حیات هنری خوزستان است.

تولد موزه‌ای برای هنر

این موزه در سال ۱۳۸۸ به عنوان دومین موزه هنرهای معاصر کشور، در ساختمانی دو طبقه با پنج گالری و گنجینه‌ای متشکل از ۷۰ اثر هنری، کار خود را آغاز کرد. در میان این آثار، ۶۰ اثر متعلق به هنرمندان خوزستانی و ۱۰ اثر از سایر استان‌های کشور قرار داشت. آثار هنرمندانی چون هانیبال الخاص، محمد احصایی و کوروش شیشه‌گران زینت‌بخش دیوارهای این گالری بودند.

در سال‌های نخست، این موزه میزبان نمایشگاه‌های انفرادی، سمینارهای هنری، دوره‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی متعددی بود و توانست جایگاه شایسته‌ای در جامعه هنری استان پیدا کند.

واگذاری جنجالی و سال‌های تاریکی

اما شهریور ۱۳۹۴ نقطه عطفی تلخ در تاریخ این موزه بود. در آن زمان، در پی یک قرارداد هفت ساله، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، کل مجموعه را به فردی از بخش خصوصی واگذار کرد؛ اقدامی که موجی از اعتراضات هنرمندان را در پی داشت. واگذاری‌ای که در ظاهر برای راه‌اندازی یک تریا بود، اما در عمل به تسلط کامل بهره‌بردار بر موزه، گنجینه و تمام امکانات انجامید. این قرارداد بدون سابقه مشخص هنری برای بهره‌بردار و به صورت رایگان منعقد شده بود.

در سال‌های پس از آن، موزه به فضایی برای برگزاری رویدادهای غیرمرتبط نظیر جشن‌های عروسی، سمینارهای پزشکی و رستوران‌داری بدل شد. هنرمندان استان، بارها با برگزاری تجمعات، انتشار بیانیه، استعفاها و حتی تحریم موزه، خواستار لغو این قرارداد شدند، اما تلاش‌ها تا مدت‌ها بی‌نتیجه ماند.

تخریب تدریجی، گنجینه‌ای در خطر

در این سال‌ها، نه تنها موزه از کارکرد اصلی خود فاصله گرفت، بلکه فضای فیزیکی آن نیز آسیب جدی دید. آتش‌سوزی در بخش‌هایی از ساختمان، سرقت‌های مکرر، نابودی گنجینه و از کار افتادن تجهیزات زیرساختی مانند سیستم خنک‌کننده و خدمات رفاهی، موزه را در شرایطی بحرانی قرار داد. کارشناسان بارها هشدار دادند که بخشی از آثار ارزشمند موزه مفقود یا به شدت آسیب‌دیده‌اند.

آغاز رهایی؛ صدور حکم خلع ید

در سال‌های اخیر، زمزمه‌های بازپس‌گیری موزه بار دیگر بالا گرفت تا آنکه در سال ۱۴۰۱، اقدامات حقوقی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان به طور رسمی آغاز شد. سرانجام در آبان ۱۴۰۳، با صدور حکم قطعی دادگاه برای خلع ید بهره‌بردار و رد مطالبه ۱۸۰ میلیارد ریالی او، مراحل اجرایی بازگرداندن موزه به دولت آغاز شد.

مجید منادی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با اعلام این خبر، تأکید کرد: «با تکمیل فرآیند حقوقی و ابلاغ اجراییه، موزه بار دیگر در اختیار مردم، هنرمندان و نهاد متولی فرهنگ استان قرار می‌گیرد.»

افق‌های پیش رو؛ احیای یک نهاد هنری

با بازگشت موزه هنرهای معاصر اهواز به مالکیت دولت، امیدها برای احیای این مجموعه هنری زنده شده است. کارشناسان معتقدند در صورت بازسازی اصولی فضا، ترمیم آثار گنجینه، برنامه‌ریزی منظم و واگذاری مدیریت تخصصی به اهل هنر، موزه می‌تواند بار دیگر جایگاه پیشین خود را بازیابد.

در همین راستا، برخی از انجمن‌های هنری استان از آمادگی خود برای مشارکت در بازسازی و برنامه‌ریزی دوباره موزه خبر داده‌اند. به نظر می‌رسد، تجربه تلخ یک دهه گذشته، درسی بزرگ برای مدیریت فرهنگی کشور بوده و اکنون زمان آن رسیده که «خانه هنر اهواز» بار دیگر چراغ هنر را روشن کند.