• اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز؛ معصومه صالحی

    کلان‌شهر اهواز، پس از سال‌ها چشم‌انتظاری، سرانجام شاهد تحرک جدی در پروژه قطار شهری خود شده است. طرحی که نزدیک به دو دهه پیش کلنگ خورد، اما در طول این سال‌ها به‌دلایل گوناگون از جمله ضعف مدیریت، مشکلات مالی و اختلافات قراردادی به مرحله اجرا نرسید، حالا پس از یک دوره رکود، در آستانه ورود به فاز عملیاتی قرار گرفته است.

    به گزارش خبرنگار ما در سال‌های گذشته، پیمانکار پیشین این پروژه ـ شرکت کیسون ـ بارها به دلیل کندی یا توقف کامل عملیات مورد انتقاد بود. پس از پیگیری‌های حقوقی و کش‌وقوس‌های فراوان، در نهایت در اواخر سال ۱۴۰۲، حکم قطعی خلع‌ید این شرکت از سوی مراجع قضایی صادر و قرارداد رسمی با آن فسخ شد. این اتفاق عملاً راه را برای تعیین تکلیف دوباره پروژه و انتخاب پیمانکار جدید باز کرد.

     

    در تابستان امسال، شهرداری اهواز با قرارگاه سازندگی خاتم‌الأنبیاء وارد مذاکره شد و تفاهم‌نامه‌ای برای اجرای خط یک مترو میان دو طرف به امضا رسید. بر اساس مفاد این توافق، قرارگاه متعهد شد بخش‌هایی از خط یک مترو را که حدود ۱۱ کیلومتر طول دارد، تکمیل کند. خط یادشده از فرودگاه اهواز آغاز شده و با عبور از مرکز شهر به دانشگاه شهید چمران می‌رسد.

     

    در کنار تحول مدیریتی پروژه، تلاش‌هایی برای تأمین منابع مالی آن نیز صورت گرفته است. در بهمن‌ماه، شورا و شهرداری از برنامه خود برای انتشار اوراق مشارکت تا سقف ۳۵۰ میلیارد تومان جهت تأمین بخشی از هزینه‌ها خبر دادند. همچنین طی سفرهای مقامات کشوری به خوزستان، وعده‌هایی مبنی بر اختصاص اعتبارات ویژه به پروژه قطار شهری اهواز مطرح شده است؛ هرچند این وعده‌ها تاکنون در مرحله اعلام باقی مانده‌اند.

     

    پس از نزدیک به دو دهه توقف و کش‌وقوس‌های فراوان، پروژه قطار شهری اهواز این روزها بار دیگر در مرکز توجه مسئولان است؛ پروژه‌ای که قرار بود متروی این کلان‌شهر را به واقعیت تبدیل کند اما به دلیل مشکلات مالی، اختلافات قراردادی و مسائل فنی، عملاً سال‌ها زمین‌گیر شده بود.

     

    معاون سازمان قطار شهری اهواز، ابوالقاسم محبوبی، در تازه‌ترین نشست هیات مدیره سازمان با معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان، بر لزوم تسریع اجرای این طرح زیرساختی تاکید کرد. این جلسه که در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ برگزار شد، به بررسی موضوعات کلیدی مانند قرارداد جدید با قرارگاه سازندگی خاتم‌الأنبیاء، بودجه سال آینده، تفریغ بودجه سال ۱۴۰۲ و همکاری با مهندسین مشاور در مسائل فنی و حقوقی اختصاص داشت.

     

    محبوبی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های انجام شده گفت: «قراردادهای مربوط به پروژه تا نیمه اسفند نهایی شده و به وزارت کشور ارسال خواهد شد و تلاش داریم عملیات اجرایی پیش از پایان سال جاری آغاز شود.» این جمله نشان می‌دهد که مسئولان در تلاشند پس از سال‌ها رکود، پروژه را به مرحله عملیاتی نزدیک کنند.

     

    این تاکید از سوی سید مهران علم‌الهدایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خوزستان و رضا امینی، شهردار اهواز نیز مورد تأیید قرار گرفته است. آنها بر ضرورت تسریع روند نهایی شدن قراردادها و ورود سریع‌تر پروژه به فاز اجرایی پافشاری دارند. آن‌طور که مسئولان می‌گویند، قطار شهری اهواز می‌تواند نقش مهمی در کاهش معضل ترافیک و بهبود جابجایی روزمره مردم ایفا کند.

     

    اما واقعیت این است که این پروژه از ابتدا مسیر پرچالشی را پیموده است. قرارداد متروی اهواز از سال ۱۳۸۵ بین شرکت کیسون به عنوان پیمانکار اجرایی و شرکت چینی نورینکو به عنوان تامین‌کننده تجهیزات با شهرداری اهواز امضا شد. این خط مترو به طول ۲۳ کیلومتر از نیروگاه زرگان در شمال شرقی شهر آغاز و تا بیمارستان بقایی امتداد می‌یابد، با برنامه‌ای برای احداث ۲۴ ایستگاه.

     

    با این حال، اختلافات گسترده مالی و فنی بین کارفرما و پیمانکار از سال ۱۳۹۶ سبب توقف کامل عملیات اجرایی شد و حتی پس از خلع ید پیمانکار در سال ۱۳۹۹، این اختلافات به محاکم قضایی کشیده شد تا اینکه در خرداد ۱۴۰۲ حکم نهایی خلع ید پیمانکار صادر شد.

     

    از پیشرفت فیزیکی پروژه هم اطلاعات تازه‌ای وجود دارد؛ تاکنون ۱۱ ایستگاه از مسیر خط یک تکمیل شده و عملیات معماری چهار ایستگاه نیز در حال انجام است. بیشترین پیشرفت در فاز اول (از فرودگاه تا مصلا) به حدود ۵۳ درصد رسیده، فاز دوم ۲۷ درصد و سایر فازها کمتر از ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند.

     

    این اعداد نشان می‌دهد هرچند کارهای مهمی انجام شده، اما همچنان بخش بزرگی از مسیر باقی مانده و پروژه نیازمند سرعت و پشتیبانی جدی‌تر است.

     

    آیا اهواز بالاخره صدای قطار را خواهد شنید؟

    پروژه‌ای که سال‌ها به تعویق افتاده، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند ثبات مدیریتی و حمایت مالی پایدار است. برنامه‌ریزی برای شروع عملیات اجرایی پیش از پایان سال ۱۴۰۳، نشانه‌ای از عزم مسئولان برای برگرداندن این طرح به مسیر است. اما سوال اینجاست که آیا این تلاش‌ها به نتیجه خواهد رسید یا این پروژه باز هم در پیچ و خم زمان و مشکلات توقف خواهد کرد؟

     

    شهروندان اهوازی چشم انتظار روزی هستند که قطار شهری، نه فقط روی کاغذ بلکه در خیابان‌ها و زیر زمین‌های شهرشان، به حرکت درآید و زندگی شهری را تغییر دهد. تجربه گذشته به ما آموخته است که هر وعده‌ای نیازمند پیگیری جدی و شفافیت در عملکرد است.