دسترسی ها

اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز:

نشست اخیر مدیریت بحران خوزستان بار دیگر مسئله قدیمی و پیچیده آلودگی هوای اهواز را به صدر خبرها آورد؛ جایی که برخورد میان دو نگاه، یعنی حفاظت از محیط زیست و تداوم تولید ملی، چهره‌ای روشن از چالش‌های توسعه در ایران امروز به نمایش گذاشت.

در این نشست، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با استناد به مطالعات علمی، سهم فلرهای نفتی در آلودگی هوای اهواز را حدود ۱۵.۹۵ درصد اعلام کرد و تأکید داشت که «حتی سوزاندن یک فلر در محدوده شهری زیاد است». پیشنهاد او برای کاهش مقطعی تولید نفت و در نتیجه کاهش فلرسوزی، پاسخی بود به مطالبه عمومی مردم اهواز برای هوایی پاک‌تر. اما این پیشنهاد با مخالفت صریح مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب روبه‌رو شد؛ مخالفتی که بر مبنای استدلالی اقتصادی و نهادی بود: «کاهش تولید نفت تصمیمی حاکمیتی است و خارج از اختیارات ما».

در ظاهر، این رویارویی نوعی تقابل میان دو دستگاه اجرایی است، اما در عمق ماجرا، مسأله به نحوه‌ی مدیریت منابع ملی در برابر حقوق زیست‌محیطی شهروندان بازمی‌گردد. پرسش بنیادین این است که در روزهای بحرانی آلودگی، آیا باید تولید نفت – حتی به‌طور موقت – قربانی شود یا باید سلامت مردم همچنان در سایه‌ی ملاحظات اقتصادی بماند؟

واقعیت آن است که آلودگی هوای اهواز، برخلاف بسیاری از شهرهای دیگر، ترکیبی از منابع آلاینده‌ی متعدد است؛ از فلرهای نفتی گرفته تا حمل‌ونقل شهری، سوزاندن مزارع نیشکر و حتی تغییرات اقلیمی در تالاب هورالعظیم. بنابراین تمرکز صرف بر یک عامل، راه‌حل جامع به‌دست نمی‌دهد. اما این نکته نیز انکارناپذیر است که فلرسوزی در محدوده‌ی شهری، چهره‌ای نمادین از بی‌توجهی به محیط زیست است و تداوم آن، اعتماد عمومی را نسبت به صنعت نفت تضعیف می‌کند.

مدیرعامل مناطق نفت‌خیز جنوب اعلام کرده که طرح‌های «به‌سوزی» فلرها در حال تکمیل است و تا پایان سال، بخش زیادی از گازهای همراه نفت جمع‌آوری خواهد شد. اگر این وعده عملی شود، می‌تواند نقطه‌ی عطفی در کاهش آلودگی خوزستان باشد. اما تجربه نشان داده که چنین طرح‌هایی بدون نظارت مؤثر و الزام قانونی، به نتیجه‌ی کامل نمی‌رسند.

در نهایت، آنچه اهواز به آن نیاز دارد نه تقابل سازمان‌ها، بلکه هم‌افزایی ملی است. کاهش آلودگی نباید در گرو کاهش تولید یا تعارض با منافع کشور قرار گیرد، بلکه باید با فناوری، بودجه‌گذاری هدفمند و اراده‌ی سیاسی دنبال شود. صنعت نفت می‌تواند و باید پیشگام پاک‌سازی همان هوایی باشد که از دل آن ثروت استخراج می‌کند.

هوای اهواز، مسأله‌ای محلی نیست؛ آزمونی است برای سنجش میزان صداقت ما در اجرای اصل پنجاهم قانون اساسی، آنجا که حفاظت از محیط زیست را وظیفه‌ی عمومی و شرط توسعه‌ی پایدار می‌داند.