• اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز، زهره کریمی:

    این روزها فضای مجازی بیش از هر زمان دیگری در زندگی‌ ما نفوذ کرده است. هر از چند گاه، پدیده‌ای تازه از دل شبکه‌ها و پلتفرم‌ها سر برمی‌آورد؛ از چت‌بات‌ها و هوش مصنوعی گرفته تا بازی‌هایی مانند «همستر کامبت» که کاربران را ساعت‌ها مشغول نگه می‌دارند. شاید در نگاه اول همه‌چیز بی‌خطر و حتی سرگرم‌کننده به نظر برسد، اما پشت این ظاهر فریبنده، واقعیتی نگران‌کننده در جریان است.

    اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، پدیده‌های دیجیتال دیگر فقط ابزار نیستند، بلکه به بخشی از هویت و سبک زندگی افراد—به‌ویژه کودکان و نوجوانان—تبدیل شده‌اند. استفاده‌ی زیاد از گوشی یا تبلت در بسیاری از خانواده‌ها به ساده‌ترین راه برای کنترل فرزندان و ایجاد «آرامش خانگی» بدل شده است. اما آرامشی که با سکوت گوشی‌ها و خیره‌ماندن چشم‌ها به صفحه حاصل می‌شود، گاه پیش‌زمینه‌ی طوفانی از تنهایی، اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی است.

    واقعیت این است که فضای مجازی پاسخی آماده و در دسترس به بسیاری از نیازهای انسان امروز ارائه می‌دهد: سرگرمی، ارتباط، آگاهی، و حتی نوعی رضایت روانی. اما همین قابلیت پاسخگویی، اگر بدون مرز و نظارت باقی بماند، به استفاده افراطی و حتی وسواسی منجر می‌شود؛ استفاده‌ای که می‌تواند فرد را از واقعیت جدا کرده، ارتباطات چهره‌به‌چهره را کاهش دهد و مهارت‌های اجتماعی را تضعیف کند.

    بسیاری از کاربران، به‌ویژه نوجوانان، بیش از آنکه به دنبال یادگیری یا رشد باشند، جذب جنبه‌های تفریحی و تعاملی این فضا می‌شوند. ویژگی‌هایی مانند دسترسی آسان، محتوای جذاب و رایگان بودن بسیاری از خدمات باعث شده که مرز میان نیاز و اعتیاد دیجیتال بسیار باریک و لغزنده شود.

    پیامدهای این غرق‌شدگی قابل‌چشم‌پوشی نیست: از تغییر الگوهای خواب و تغذیه گرفته تا کاهش عملکرد تحصیلی و شغلی، احساس تنهایی، خشونت در رفتار، و مهم‌تر از همه، ضعف در برقراری ارتباط انسانی. بسیاری از نوجوانان، زمانی که در دنیای واقعی با خلأ ارتباطی یا نبود پذیرش مواجه می‌شوند، به دنیای مجازی پناه می‌برند. اما این پناهگاه، در درازمدت می‌تواند به قفسی بی‌صدا تبدیل شود.

    از سوی دیگر، دنیای مجازی با همه فرصت‌هایش، فضایی پرخطر هم هست. در کنار امکان تعامل مثبت، فرصت‌های بسیاری نیز برای یادگیری رفتارهای انحرافی یا مجرمانه فراهم شده و کودکان و نوجوانان، بیش از هر گروه دیگری، در معرض این آسیب‌ها قرار دارند.

    پس راه‌حل چیست؟ نه حذف کامل فناوری و نه بی‌قید رها کردن آن. بلکه آنچه امروز بیش از هر زمان دیگر به آن نیاز داریم، مدیریت هوشمندانه و آگاهی‌بخش است. خانواده‌ها باید نقش فعال‌تری در تنظیم و نظارت بر مصرف دیجیتال ایفا کنند؛ نظام آموزشی باید آموزش مهارت‌های دیجیتال سالم را در دستور کار قرار دهد؛ و مسئولان فرهنگی کشور باید زیرساخت‌های بومی، امن و جذاب برای پاسخگویی به نیازهای جوانان توسعه دهند.

    در نهایت، ما انتخاب می‌کنیم که فضای مجازی برای ما سکوی پرواز باشد یا دام سقوط. هر انتخابی که می‌کنیم، باید با چشم باز و آگاهی کامل باشد.

      • منبع خبر : پایگاه خبری رهرو نیوز