• نویسنده : معصومه صالحی

    • پایگاه خبری رهرو نیوز: در ابتدای سال جاری، مسئولان دانشگاه شهید چمران اهواز از طرحی خبر دادند که هدف آن بازسازی و احیای ساختمانی قدیمی و نمادین در شهر اهواز است؛ ساختمانی که در میان مردم با نام “سه‌گوش” شناخته می‌شود. این بنا که سال‌ها در خدمت دانشگاه بوده، قرار است با همکاری نهادهای فرهنگی و تاریخی استان بازآفرینی شود.

    به گفته دکتر علی حسین حسین‌زاده، سرپرست دانشگاه، قرار است این بنای ارزشمند تاریخی نه تنها بازسازی، بلکه به شکلی در اختیار عموم قرار گیرد تا نقش فرهنگی و اجتماعی آن در جامعه پررنگ‌تر شود. چنین دیدگاهی با این اصل همخوانی دارد که آثار تاریخی متعلق به مردم‌اند و پویایی دوباره آن‌ها بدون مشارکت مردمی ممکن نیست.

    در همین رابطه، محمد جوروند، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان نیز از آمادگی این مجموعه برای همکاری در پروژه‌هایی که بناهای تاریخی در اختیار دیگر نهادها را شامل می‌شوند خبر داد.

    واقعیت این است که نگهداری از میراث تاریخی نیازمند عزم مشترک بین نهادهای مختلف است؛ هیچ دستگاهی به تنهایی قادر به حفظ همه آثار ارزشمند نیست و مسئولیت این امر سنگین باید در سطحی گسترده‌ و با مشارکت فراگیر دنبال شود.

    در کنار سه‌گوش، بناهای شاخص دیگری مانند سیلو، پل سفید، میدان چهارشیر و برج ساعت نیز در اهواز وجود دارند که همچنان چشم‌انتظار مرمت و نوسازی‌اند.

    نگاهی به سه‌گوش؛ بنایی با سابقه‌ای چندوجهی

    در حالی که رود کارون و پل‌های قدیمی‌اش به عنوان نمادهای اهواز شناخته می‌شوند، در دل این شهر آثاری وجود دارند که بخشی از تاریخ زنده آن هستند. یکی از این بناها، ساختمان سه‌گوش است؛ عمارتی مثلثی شکل که در دهه‌های گذشته نقشی پررنگ در حوزه‌های مختلف ایفا کرده است.

    این ساختمان با نمای آجری و کاشی‌کاری فیروزه‌ای، در کرانه غربی کارون، روبه‌روی پل نادری، واقع شده و تلفیقی از هنر ساسانی و اسلامی را به نمایش می‌گذارد. از نظر معماری، قوس‌ها، ایوان‌ها و حیاط مرکزی آن نشانه‌هایی از شکوه تاریخی و هنری را در خود دارد.

    سه‌گوش در دهه ۱۳۰۰ خورشیدی ساخته شد و نخست به عنوان یکی از شعب بانک ملی فعالیت می‌کرد. در طول دهه‌های بعد، کاربری‌های متعددی به خود گرفت؛ از مقر ارتش متفقین در زمان جنگ جهانی دوم تا دفتر ادارات مهمی چون استانداری، دارایی، و حتی سازمان آمریکایی اصل چهار.

    در سال ۱۳۳۶ این ساختمان به مرکز آموزش پزشکی دانشگاه جندی‌شاپور تبدیل شد و بعدها نقش‌هایی چون دانشسرای تربیت دبیر، دانشکده علوم، و سازمان مرکزی دانشگاه را ایفا کرد. در نهایت، تا پیش از تخلیه در سال ۱۳۸۹، دانشکده ادبیات و علوم انسانی در این مکان مستقر بود.

    چالش‌های پیش‌رو و گام‌های برداشته شده

    ساختمان سه‌گوش به دلیل قرارگیری در مجاورت رودخانه، وجود رطوبت بالا و درختان بزرگ‌ریشه، در معرض آسیب‌های جدی قرار دارد. از سوی دیگر، در گذشته فضاهایی به این بنا افزوده شد که ساختار آن را تحت فشار قرار داد. از جمله این تغییرات، اضافه شدن کلاس‌هایی روی پشت‌بام بود که پس از آغاز مرمت، تخریب و مصالح آن از بنا خارج شد.

    مرمت این بنا از سال ۱۳۹۲ و پس از توافقی میان دانشگاه، میراث فرهنگی و سازمان برنامه و بودجه آغاز شد. مراحل مختلفی چون حذف فضاهای اضافه، ترمیم سقف، ایزوگام‌کاری، و مقابله با موریانه‌ها انجام شد. در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶، مجموعاً حدود یک و نیم میلیارد تومان اعتبار برای مرمت طبقات اول و دوم اختصاص یافت.

    در حال حاضر زیربنای مفید این بنا حدود ۴۲۰۰ متر مربع است. باوجود مرمت‌های انجام‌شده، هنوز در خصوص کاربری نهایی ساختمان تصمیم قطعی اتخاذ نشده است.

    آینده‌ای روشن برای سه‌گوش؟

    یکی از پیشنهادهای مطرح شده، تبدیل سه‌گوش به موزه علم و فناوری یا مرکز مطالعات خوزستان است؛ راهکاری که ضمن حفظ هویت تاریخی بنا، آن را به محلی برای فعالیت‌های فرهنگی و علمی تبدیل می‌کند.

    با توجه به امکانات فیزیکی چون سالن آمفی‌تئاتر و کلاس‌های وسیع، این عمارت ظرفیت تبدیل‌شدن به یک مرکز فرهنگی و پژوهشی جامع را دارد. آنچه اهمیت دارد، استمرار همکاری بین نهادهایی است که در احیای این بنای ارزشمند سهیم‌اند تا سه‌گوش نه‌تنها از ویرانی نجات یابد، بلکه بار دیگر نقش موثری در فرهنگ شهری ایفا کند.

      • منبع خبر : به‌ گزارش پایگاه خبری رهرونیوز