• نویسنده : زهره کریمی

    • اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز- زهر کریمی: انسان همواره در طول تاریخ بهترین‌ها را برای خود خواسته و هیچ گاه به آنچه داشته قانع نبوده است به طوری که امروزه بسیاری از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی مدیون همین کمال گرایی و تجمل گرایی انسان بوده است.

    اما سوال اینجاست که آیا تفاوتی بین کمال گرایی و زیاده خواهی وجود دارد؟ آیا این میل انسان به استفاده و برخورداری از بهترین ها، به مفهوم تجمل گرایی و دوری از معنویت است؟کی از امور مورد سفارش اسلام تجمل و زینت و آراستگی است و افراط در آن یعنی تجمل گرایی مذموم و ضد ارزش است و انسان را به انحطاط و شقاوت و بدبختی می‌کشاند.

    به گزارش پایگاه خبری رهرو نیوز: تجمل گرایی عنوان مستقلی در تعابیر دینی نیست اما می‌توان گفت با مفاهیمی چون: اسراف، تبذیر، اتراف، تبرج، تکبر، تفاخر، تکاثر که در آیات و روایات آمده نزدیکی دارد. بسیاری از مشکلات اخلاقی جوامع همواره به همین امور برمی گردد، یعنی تجمل گرایی.

    اما مشکل اینجاست که مرز دقیقی بین تجمل ممدوح و تجمل گرایی مذموم وجود ندارد و از این رو ممکن است افرادی در عین ابتلاء و آلودگی به تجمل گرایی گمان کنند که مفتخر به تجمل و آراستگی ممدوح هستند و بدین وسیله هم خود از سعادت باز می‌مانند و هم مانع سعادت عده زیادی در جامعه می‌شوند.

    افراط و تفریط ممنوع

    اسلام افراط و تفریط ممنوع در استفاده از انواع زینتها ـ همچون تمامی موارد ـ حد اعتدال و میانه روی را برگزیده و هرگونه افراط و تفریط را مردود شمرده است. برخلاف برخی که استفاده از زینتها را هر چند به صورت معتدل، مغایر زهد و پرهیزکاری می پندارند یا کسانی که به حد تجمل پرستی و رفاه طلبی و افراط می رسند و به هرگونه عمل نادرستی برای رسیدن به این هدف تن می دهند.

    با پیروزی انقلاب اسلامی و دگرگونی ارزشها، نظام ارزشی جدید بر پایه عناصر مهمی همچون عدالت اجتماعی و از بین رفتن بی عدالتی و نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی و مبارزه با استبداد داخلی و استعمار و وابستگی خارجی شکل گرفت.

    امام خمینی که خود طعم فقر و رنج را مانند اکثر افراد ملت در دوران ستم شاهی پهلوی چشیده بود براساس خودسازی درونی و مبانی ارزشی دینی، همان زندگی سراسر ساده و به دور از هرگونه تجمل پرستی و رفاه زدگی را ادامه داد و مردم و دیگر مسئولان و دست اندرکاران نظام را نیز به سادگی و دوری از تجمل گرایی فراخواند.

    آنچه در اسلام از آن نهی شده است، «تجمل پرستی» و «اسراف» و «رفاه زدگی» و گرایش افراطی به ظواهر دنیوی و غفلت از آراستگی های درونی و معنوی است.
    یکی از شاخصه های زندگی غربی که از چند سال گذشته رواج نسبتا زیادی در جوامع اسلامی به خصوص کشور ما داشته است پدیده «تجمل گرایی» می باشد. این خصیصه یِ زندگی غربی امروزه، بسیاری از ابعاد زندگی در خانواده ها را تحت تاثیر خود قرار داده است.

    هر چند اسلام با زندگی مرفه و عاری از فقر مخالف نیست اما رفتن به سمت ثروت و مادیات اگر مفهوم و کارکرد تجمل گرایی، اسراف، چشم و هم چشمی، فخر فروشی، لذت جویی، مصرف گرایی و .. را به خود بگیرد از نظر اسلام بسیار مضموم و غیر پسندیده است.

    افراد تجمل گرا، فخر فروش و مصرف گرا همواره قصد دارند تا با استفاده از ثروت، خود را به نمایش بگذارند و تحسین دیگران را بر انگیزانند. اما به طور حتم این مسئله ریشه در «عقده حقارت» و «بیماری های روحی و روانی» دارد، چرا که تجمل گرایی و ثروت اندوزی در هیچ جامعه سالمی به هیچ عنوان ارزش تلقی نمی شود.

    با اینکه در اسلام «تجمل گرایی» رد و نفی شده است و مباحثی همچون ثروت اندوزی، مال پرستی و دنیا گرایی مورد نکوهش بسیار قرار گرفته است، اما متاسفانه شاهد رواج روزافزون آن در جامعه هستیم.

    دنیا زدگی سرآغاز همه زشتیهاست. وقتی مال دوستی به اوج ‌رسید و به مال‌پرستی گرایید، عامل بسیاری از لغزش‌ها میشود و انسان‌ها را از راه کمال باز میدارد.

    نمایش سبک زندگی غربی و ترویج تجمل گرایی

    بدون شک رسانه ها (تلویزیون، سینما، مجلات، ماهواره، اینترنت و فضای مجازی و … ) نقش موثر و غیر قابل انکاری در ترویج «تجمل گرایی» دارند. متاسفانه نمایش سبک زندگی غربی، زندگی های لوکس و پرهزینه، خانه ها و ماشین های گران قیمت و … امروزه به یکی از کارکرد های اصلی بسیاری از رسانه ها تبدیل شده است.

    دوری از معنویات و عدم توجه به آخرت و غرق شدن در مظاهر فریبنده دنیای مادی، مسائل و مشکلات اخلاقی، رفتاری، روحی و روانی، تلاش های گسترده و بی وقفه دنیای سرمایه داری برای تحمیل سبک زندگی غربی به سایر ملل و فرهنگها و پیدا کردن بازار مصرف برای کالاهای تولیدی خود در نتیجه رونق اقتصاد خودش و … از دیگر عوامل موثر بر گرایش به سمت تجمل گرایی محسوب می شوند.

    به این نکته توجه کنیم که اسلام هرگز به پیروانش نگفته که فقیر باشید و از امکانات موجود بهره نگیرید، آنچه که از آموزه‌های اسلام بر می‌آید استفاده صحیح و به اندازه از امکانات موجود است.
    در واقع اسلام با اسراف و زیاده روی مخالف است نه با زندگی مرفه و سالم. بنابر این در گام نخست باید تجمل گرایی را بدرستی تعریف کنیم و این وظیفه مهمی برای جامعه شناسان و کارشناسان است.
    اسراف، چشم و هم چشمی، فخر فروشی و … همگی در فرهنگ غنی اسلامی به شدت نهی شده است و همین موارد عامل اصلی تجمل گرایی هستند.

      • منبع خبر : پایگاه خبری رهرو نیوز