• نویسنده : زهره کریمی

    • اهواز- پایگاه خبری رهرو نیوز:

    رودخانه کارون، بزرگ‌ترین و تنها رودخانه قابل کشتیرانی کشور، سال‌هاست که با بحران‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این شریان حیاتی جنوب ایران که از زاگرس سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از شهرهای مهمی چون شوشتر، مسجدسلیمان، ایذه و اهواز، نهایتاً در خرمشهر به خلیج فارس می‌ریزد، اکنون بیش از همیشه به مراقبت و بازسازی نیاز دارد. کاهش بارندگی، احداث سدهای متعدد، انتقال آب بین‌حوضه‌ای و برداشت‌های گسترده از منابع آن، کارون را در آستانه خفگی قرار داده است.

    در میان عوامل مخرب، یکی از فشارهای عمده بر کارون، برداشت آب توسط صنایع سنگین به‌ویژه پتروشیمی‌های مستقر در منطقه ماهشهر و بندر امام است. این واحدها سالانه میلیون‌ها مترمکعب آب برای فرایندهای صنعتی خود از کارون استخراج می‌کنند. اما اکنون طرحی در حال بررسی است که می‌تواند بخشی از این فشار را کاهش دهد: استفاده از آب تصفیه‌شده فاضلاب شهری به‌جای برداشت مستقیم از رودخانه.

    جایگزینی فاضلاب تصفیه‌شده به‌جای آب خام

    بر اساس طرحی که در حال پیگیری است، بخشی از فاضلاب شهری بندر امام و ماهشهر پس از تصفیه می‌تواند برای مصرف صنایع پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرد. این ایده که از چند سال پیش توسط شرکت آبفای خوزستان آغاز شده، تاکنون پیشرفت‌هایی داشته اما با سرعتی کند پیش می‌رود. در گامی مهم، یکی از مجتمع‌های پتروشیمی پیشنهاد داده است اجرای این پروژه را با تأمین مالی خود بر عهده گیرد و در مقابل، از پساب تصفیه‌شده برای تأمین آب مورد نیاز کارخانه‌هایش استفاده کند.

    هرچند این آب تصفیه‌شده نمی‌تواند صد درصد نیازهای آبی صنایع را پوشش دهد، اما می‌تواند سهم قابل توجهی از آن را تأمین کرده و وابستگی به کارون را کاهش دهد. تحقق این هدف نیازمند همکاری تنگاتنگ میان شرکت‌های صنعتی، شرکت آب و فاضلاب و نهادهای محیط زیستی است.

    بازچرخانی آب؛ راهی ناگزیر

    کارشناسان محیط زیست بر این باورند که احیای کارون و دیگر منابع آبی کشور بدون آغاز یک «نهضت بازچرخانی آب» در صنایع و واحدهای خدماتی ممکن نیست. این رویکرد علاوه بر کاهش مصرف آب و انرژی، به مدیریت بهتر پساب‌ها و کاهش آلودگی محیط زیست نیز کمک می‌کند. در بسیاری از کشورها، استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه‌شده در صنایع، آبیاری فضای سبز و حتی برخی مصارف کشاورزی، به‌عنوان راهکاری پایدار پذیرفته شده و با موفقیت اجرا می‌شود.

    بحران مصرف آب در کشاورزی

    در کنار صنایع، بخش کشاورزی نیز با مصرف بیش از ۸۰ درصد از آب تجدیدپذیر کشور، نقش مهمی در بحران کم‌آبی دارد. کاهش مصرف آب در این بخش و بهبود راندمان آبیاری، گامی حیاتی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی است. اگر بتوان با اصلاح الگوی کشت و فناوری‌های نوین، تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد از مصرف آب کشاورزی را کاهش داد، منابع آبی کشور نفس تازه‌ای خواهند کشید.

    آینده کارون در گرو تصمیم‌های امروز

    آلودگی‌های ناشی از فاضلاب‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی، کاهش دبی رودخانه و برداشت‌های بی‌رویه، همگی کارون را به سوی بحران سوق داده‌اند. امروز، راهکارهایی مانند تصفیه و استفاده مجدد از فاضلاب می‌توانند بار سنگینی را از دوش این رودخانه بردارند، اما تحقق این هدف نیازمند عزم جدی، سرمایه‌گذاری مؤثر و مشارکت همه‌جانبه دولت، صنایع و مردم است.

    کارون که روزگاری مایه رونق تمدن‌های کهن در جنوب ایران بود، اکنون نیازمند نجات است. نفس‌هایش به شماره افتاده، اما هنوز دیر نشده. شاید با یک تصمیم درست، بتوان امید را به رگ‌های خشکیده این رود بازگرداند.

      • منبع خبر : به گزارش پایگاه خبری رهرونیوز